Dysartrie is een spraakstoornis ten gevolge van een onderbreking in de innervatie van de spieren door beschadiging van het centrale of perifere zenuwstelsel. Hierdoor werken spieren die nodig zijn voor de ademing, de stemgeving en de uitspraak onvoldoende. Deze stoornis kan zowel aangeboren als verworven zijn: ziekte van Parkinson, ALS, MS, facialis parese.

Kenmerken van dysartrische spraak:

• articulatievervlakking waarbij de articulatiebewegingen beperkt zijn door verminderde spierkracht;
• articulatievervorming door de gebrekkige gerichtheid en onzekerheid waarmee de articulatiebewegingen tot stand komen; bijvoorbeeld herhalen van lettergrepen (lijkt op stotteren) en rekken van de totale articulatie;
• nasaliteit;
• gestoorde stemgeving; bijvoorbeeld heesheid of tremoren in de stem;
• gestoorde ademing bij het spreken;
• stoornissen in het spreektempo.

Naast deze kenmerken op het gebied van de spraak kunnen er ook problemen optreden bij het kauwen en bij het slikken.

Indicaties voor verwijzing

Logopedisch onderzoek en begeleiding is geïndiceerd als ten gevolge van neurologische ziektebeelden

• de communicatie wordt beperkt door de spraakstoornis;
• er problemen zijn op het gebied van eten en drinken, kauwen en/of slikken (bijvoorbeeld veelvuldig verslikken);
• er stoornissen in de ademing zijn.

Logopedische therapie

De logopedist zal onderzoek doen naar het gevoel en het functioneren van de spieren in het gezicht. Ook wordt de stem en de verstaanbaarheid beoordeeld. In de therapie wordt zo mogelijk gestreefd naar vooruitgang. Is dat gezien het ziektebeeld niet haalbaar zal stilstand of vertraging van de achteruitgang worden nagestreefd

De behandeling kan zich richten op:

• het verbeteren ofwel vertragen van de achteruitgang van de articulatie, de stem en de ademing;
• het leren optimaal gebruik te maken van de mogelijkheden op spraak- en stemgebied;
• aandacht voor houding, keuze van bestek, drinkgerei en bord;
• eet- en drinktherapie;
• zo nodig zoeken naar een passend alternatief communicatiemiddel om het spreken te ondersteunen dan wel te vervangen;
• begeleiden van patiënt en omgeving in het proces (vaak van achteruitgang).