Ik vind het moeilijk om een presentatie te houden op school, want ik stotter.
Erwin, 14 jaar, HAVO

Goede spraak is ontspannen. Stotteren is een spraakstoornis waarbij de spraakbeweging niet vloeiend verloopt waarbij  klanken of lettergrepen onbedoeld verlengd worden, iemand ze herhaald of wanneer je echt moeite moet doen om die klanken uit je mond te persen (blokkades).

Als je stottert kan dat zich ook uiten in meebewegen in je gezicht of in andere lichaamsdelen, zoals veel knipperen met je ogen. Je ademhaling kan er door verstoord raken of je kunt gaan transpireren en zweten. Een mogelijk gevolg is zelfs dat je bepaalde situaties gaat vermijden of je omzeild stotteren door andere klanken te gebruiken. Uiteindelijk kan stotteren je onzeker maken en spreekangst is hier een voorbeeld van. Stotteren kan de communicatie ernstig verstoren.

Over de oorzaak van stotteren zijn in de loop der tijd verschillende theorieën beschreven. Vroeger dacht men dat stotteren vooral aangeleerd gedrag was. Tegenwoordig wordt stotteren gezien als een aanleg tot ontregeling van de spraakmotorische processen. Dit zijn ademhaling, stemgeving en articulatie. Emoties en gedachten rond het spreken, alsook omgevingsfactoren zijn hierop van invloed.

• Stotteren begint meestal bij kinderen tussen de twee en zeven jaar, maar het kan zich ook op latere leeftijd, bijvoorbeeld tijdens de puberteit, ontwikkelen. Bij een grote groep kinderen gaat stotteren vanzelf over, maar bij sommige kinderen is behandeling door een logopedist of stottertherapeut nodig. Het is dan belangrijk om snel met therapie te beginnen. Dit verhoogt de kans op herstel.
• Met de Screenings Lijst voor Stotteren (SLS) kan worden onderzocht of verwijzing naar een logopedist geïndiceerd is. Voor meer informatie over stotteren en voor het online invullen van deze screeningslijst zie www.stotteren.nl of raadpleeg een van onze logopedisten. Zij kunnen helpen door de manier van stotteren te onderzoeken en er een behandelplan op te ontwikkelen. De therapie gaat niet alleen om de persoon die stottert, maar proberen we ook te betrekken op de naaste omgeving.

Stotteren is een spraakstoornis waarbij de spraakbeweging niet vloeiend verloopt.

Kenmerken

Klanken of lettergrepen worden herhaald of verlengd. Soms worden ze er met veel spanning uit geperst (blokkade). Daarnaast kunnen zich begeleidende symptomen voordoen. Voorbeelden zijn: meebewegingen in het gezicht en van lichaamsdelen, verstoring van de adem, transpireren en spanning. Naast deze zichtbare en hoorbare symptomen zijn er ook verborgen symptomen.

Gevolgen

Vermijden van situaties, bepaalde woorden of klanken omzeilen, gebrek aan zelfvertrouwen en angst om te spreken zijn hier voorbeelden van. Stotteren kan de communicatie ernstig verstoren.

Oorzaken

Over de oorzaak van stotteren zijn in de loop der tijd verschillende theorieën beschreven. Vroeger dacht men dat stotteren vooral aangeleerd gedrag was. Tegenwoordig wordt stotteren gezien als een aanleg tot ontregeling van de spraakmotorische processen. Dit zijn ademhaling, stemgeving en articulatie. Emoties en gedachten rond het spreken, alsook omgevingsfactoren zijn hierop van invloed.

Ontstaan

Stotteren begint meestal bij kinderen tussen de twee en zeven jaar, maar het kan zich ook op latere leeftijd, bijvoorbeeld tijdens de puberteit, ontwikkelen. Bij een grote groep kinderen gaat stotteren vanzelf over, maar bij sommige kinderen is behandeling door een logopedist of stottertherapeut nodig. Het is dan belangrijk om snel met therapie te beginnen. Dit verhoogt de kans op herstel.

Met de Screenings Lijst voor Stotteren (SLS) kan worden onderzocht of verwijzing naar een logopedist geïndiceerd is. Voor meer informatie over stotteren en voor het online invullen van deze screeningstlijst zie www.stotteren.nl

Indicaties voor verwijzing

Logopedisch onderzoek en behandeling van vloeiendheidsstoornissen zijn geïndiceerd wanneer:

• ouders zich zorgen maken over het niet-vloeiend spreken van hun kind: het is van belang stotteren zo vroeg mogelijk te onderkennen;
• kinderen zich bewust lijken te zijn van het ‘anders’ spreken dan hun leeftijdsgenootjes en hierop reageren met hun gedrag;
• de spreker een communicatieprobleem heeft of ontwikkelt, zowel bij kinderen als bij volwassenen;
• de spreker spreekangst ontwikkelt.

Logopedische therapie

De logopedische therapie richt zich op:

• inzicht krijgen in het stotteren, de beïnvloedende/uitlokkende factoren en de fase van het stotteren;
• last van de klacht verminderen. Eerst makkelijker stotteren, dan (wanneer mogelijk) meer vloeiendheid;
• voor jonge kinderen voorwaarden scheppen om zoveel mogelijk vloeiend te spreken.